Trong nhiều năm qua, phần lớn hệ thống backend được xây dựng theo mô hình request-response: client gửi request, server xử lý rồi trả về response. Tuy nhiên, khi hệ thống ngày càng phức tạp và lượng dữ liệu phát sinh theo thời gian thực tăng cao, mô hình này bắt đầu bộc lộ hạn chế. Đó là lý do Event-driven Architecture (EDA) ngày càng được lựa chọn.

Event-driven Architecture là gì?

EDA là một kiến trúc trong đó các thành phần của hệ thống giao tiếp với nhau thông qua sự kiện (event).

  • Một service phát sinh event (ví dụ: “user đăng ký mới”).

  • Event này được publish lên một message broker (Kafka, RabbitMQ, NATS…).

  • Các service khác (ví dụ: email service, analytics service) subscribe để xử lý.

Điểm khác biệt quan trọng: service phát sự kiện không cần biết ai sẽ xử lý, tạo ra sự loose coupling (tách rời giữa các module).

Ưu điểm của Event-driven Architecture

  • Khả năng mở rộng cao: dễ dàng thêm service mới chỉ bằng cách subscribe event.

  • Tăng tính chịu lỗi: nếu một consumer bị lỗi, các event vẫn được lưu trữ trong broker để xử lý sau.

  • Xử lý real-time: phù hợp cho hệ thống cần cập nhật tức thì (thanh toán, IoT, trading, streaming).

  • Tách biệt logic: mỗi service có thể tập trung vào nhiệm vụ riêng, không cần phụ thuộc trực tiếp vào service khác

Thách thức khi triển khai

  • Độ phức tạp tăng: cần message broker, monitoring, tracing để debug.

  • Khó đảm bảo tính nhất quán dữ liệu: có thể xảy ra event bị duplicate hoặc xử lý sai thứ tự.

  • Đòi hỏi kỹ năng mới: backend dev cần nắm vững Kafka, RabbitMQ, kiến trúc pub/sub.

Khi nào nên dùng Event-driven Architecture?

  • Hệ thống có lượng dữ liệu real-time lớn (ví dụ: giao dịch chứng khoán, chat app).

  • Ứng dụng cần nhiều module mở rộng (e-commerce với hàng chục service phụ).

  • Muốn đạt scalability và high availability.

Tổng kết

Event-driven Architecture không phải là “thuốc tiên” cho mọi dự án backend. Nhưng trong bối cảnh năm 2025 với xu hướng microservices, streaming data và real-time system, đây là một kiến trúc mà backend developer nên hiểu và sẵn sàng áp dụng.